یکی از چیز هایی که باید در مورد تئوری موسیقی (Music Theory) به خاطر داشته باشیم، این است که ابتدا موسیقی به وجود آمده و در این میان مرغ و تخم مرغی درکار نیست. موسیقی هزاران سال قبل تر وجود داشته است. تئوری برای توضیح این مسئله آمده که اگر فردی بر طبل هایش میکوبیده به هدف تولید چه صدایی این کار را انجام میداده است. بنابراین هیچگاه فکر نکنید که چون به کلاس تئوری نرفته اید و یا تئوری نمیدانید نمیتوانید موزیسین خوبی باشید. در اصل، اگر شما نوازنده/موسیقی دان خوبی باشید، احتمالا بسیاری از مباحث تئوری موسیقی را همین حالا میدانید. فقط واژگان و اصول فنی آن را نمیشناسید.
فهرست مطالب
- تئوری موسیقی، دستور زبان جهان نُت ها چیست؟
- اهمیت یادگیری تئوری موسیقی چیست؟
- نت خوانی و یادگیری تئوری موسیقی چیست؟
- تاثیر یادگیری تئوری موسیقی بر مهارتهای بداهه نوازی و آهنگسازی چیست؟
- یادگیری گیتار بدون تئوری موسیقی چگونه است؟
- روشهای مختلف یادگیری چیست؟
- معرفی پنج دلیل یادگیری تئوری موسیقی برای گیتاریست
- سخن پایانی و سوالات متداول
تئوری موسیقی، دستور زبان جهان نُت ها چیست؟
مفاهیم و قوانینی که تئوری موسیقی را میسازند، بسیار شبیه به قوانین دستور زبانی میباشند که نظم و ترتیب پشت زبان نوشتار را نشان میدهند. گرامر نیز مثل تئوری موسیقی زمانی بوجود آمد که مردم صحبت کردن را کاملا آموخته بودند و فقط توانایی توصیف نظم ساختاری زبان، امکان “شنیدن” مکالمات و داستان ها را به همانگونه که نویسنده در نظر گرفته برای افراد دور دست فراهم کرده است. رونویسی موسیقی توسط تئوری به آهنگاسازان و نوازندگان این اجازه را میدهد که موسیقی را همانطور که خالق آن در نظر داشته بخوانند و بنوازند.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: آموزش تئوری موسیقی
بسیاری از مردم در جهان وجود دارند که نمیتوانند بخوانند یا بنویسند، اما میتوانند افکار و احساساتشان را به صورت کلامی به خوبی منتقل کنند. همانگونه که بسیاری از نوازندگان و موسیقیدانان شهودی و خودآموز هرگز خواندن یا نوشتن موسیقی را یاد نگرفته اند و به طور کل یادگیری تئوری موسیقی را خسته کننده و غیر ضروری میدانند. با این حال، درست مثل جهش هایی که آموختن خواندن و نوشتن یک زبان جدید میتواند در پروسه یادگیری ما ایجاد کند، تئوری موسیقی نیز میتواند به موسیقی دانان کمک کند تا فنون جدیدی را فرا بگیرند و سبک هایی از موسیقی که با آن نا آشنا هستند را اجرا کنند. همچنین دانستن تئوری موسیقی میتواند به هنرمند اعتماد به نفس لازم برای امتحان چیز های جدید را بدهد.
اهمیت یادگیری تئوری موسیقی چیست؟
اگر قدم در مسیر موسیقی گذاشته اید و میخواهید یک ساز برای خود انتخاب کنید، احتمالا کسانی به شما توصیه کرده اند تا تئوریموسیقی یاد بگیرید که در اصل مطالعه دستور زبان موسیقی است. تئوریموسیقی عناصر سازنده یک قطعه موسیقی را بررسی میکند، این عناصر شامل نُت، سر کلید ها، کسر میزان، و آکورد ها میباشد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خوش صدا ترین خواننده زن ایرانی قدیمی را بخوانید.
بسیاری از اساتید موسیقی معتقدند که تئوریموسیقی یک اصل اساسی در یک پروسه آموزشی متعادل است و معمولا تئوری را در بخشی از دروس خود قرار میدهند. از سوی دیگر برخی بر این باورند که یادگیری تئوری موسیقی باعث نمیشود که شخص به عنوان یک نوازنده بهتر عمل کند. بنابر این آنرا غیر ضروری میدانند. در این مقاله که از آکادمی هنر میخوانید، ما اهمیت نظریه موسیقی را به اشتراک میگذاریم تا شما بتوانید ارزیابی کنید که تئوری موسیقی در پروسه ی یادگیری شما ضروری است یا خیر.
نت خوانی و یادگیری تئوری موسیقی چیست؟
وقتی صحبت از تئوری موسیقی میشود بسیاری از مردم فکر میکنند که آن شامل نشستن پشت میزهای مدرسه در مقابل یک معلم سخت گیر است! و همین موضوع باعث منصرف شدن بسیاری از علاقه مندان به یادگیری گیتار میشود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله دستگاه موسیقی چیست را بخوانید.
تئوری در موزیک و موسیقی را به صورت کلی میتوان به دو بخش تقسیم نمود:
- یادگیری نت خوانی.
- مفاهیم مربوط به تئوری موسیقی مانند فواصل ، گام های مازور و مینور ، آرپژها و … .
سیستم تبلیچر
اگر چه سیستم نگارشی تبلیچر TABLATURE برای اکثر قطعات موسیقی وجود دارد ولی بسیاری از قطعات کلاسیک به صورت نت نویسی استاندارد میباشد که نیاز به تمرین و یادگیری برای خواندن نتها خواهید داشت. با این حال، برای خواندن نتهایی که باید اجرا کنید لزوما نیازی به درک عمیق تئوریموسیقی نخواهید داشت.
اکثر گیتاریستها در واقع مجبور نیستند که نت خوانی را بدانند چرا که بسیاری از قطعات به صورت تبلیچر در دسترس می باشد. برای فقط نواختن یک قطعه موسیقی بر روی گیتار، فقط کافیست طریقه استفاده از تبلیچر را بدانید که بسیار راحت تر از نت خوانی است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خواننده های قدیمی ترکیه مرد را بخوانید.
در واقع تبلیچر به شما میگوید که چه کاری باید بر روی گیتار خود انجام دهید یا به عبارتی کدام فرتها بر روی کدام سیمها را بنوازید. اگر جزء افرادی هستید که نمی توانید برای معلم گیتار هزینه کنید و یا فقط برای سرگرمی و یادگیری آکوردهای ابتدایی تصمیم به یادگیری گیتار گرفته اید ، تبلیچر میتواند برای شما مفید باشد.
یکی از مهم ترین تفاوت های سیستم تبلیچر و نت خوانی ، عدم نمایش ریتم و کشش نتها در سیستم تبلیچر میباشد که این میتواند نواختن قطعات خاص را پیچیده کند. درک خوب تئوریموسیقی به شما کمک میکند تا گیتار را سریعتر یاد گرفته و بتوانید زودتر به یک نوازنده واقعی گیتار تبدیل شوید.
تاثیر یادگیری تئوریموسیقی بر مهارتهای بداهه نوازی و آهنگسازی چیست؟
همانطور که متوجه شدید ، بیشتر مبتدیان نیازی به یادگیری نت خوانی نخواهند داشت. یادگیری تئوری موسیقی در شروع یادگیری اجباری نیست و میتوانید پس از مدتی که در اجرای تکنیکهای نوازندگی بهتر شدید ، اقدام به یادگیری آن نمایید.
برای شروع یادگیری، میبایست خود را با دو جنبه کلیدی نوازندگی آشنا کنید: ریتم و آکورد. به این ترتیب میتوانید خیلی زود از نواختن گیتار لذت برده بدون این که در تئوری خشک و خسته کننده موسیقی غرق شوید. با این حال اگر میخواهید بدانید چیزی که مینوازید به چه صورت عمل میکند ، باید بیشتر از فقط خواندن تبلیچر بدانید.
از طرف دیگر پس از چندین ماه یا سال ، ممکن است که بخواهید اصول بداهه نوازی را بیاموزید که در این مرحله دانستن تئوریموسیقی امری ضروری خواهد بود. شما به عنوان یک نوازنده باید بدانید که چگونه گامهای موسیقی را در کنار هم قرار دهید، مثلا کدام گام با کدام آکورد میتواند همراه شود و یا اینکه توالی های آکورد به چه صورت شکل میگیرند. اگر چیزی از استراتژی موسیقی ندانید، به احتمال زیاد هنگام بداهه نوازی نتهای اشتباه را اجرا خواهید کرد.
یادگیری گیتار بدون تئوری موسیقی چگونه است؟
با اینکه که گیتاریستهایی مانند کرت کوبین به صورت گوشی آهنگسازی میکرد و جانگو رینهارت حتی نام نتها یا آکوردها را نمیدانست، ولی جزء نوابغ موسیقیایی به شمار میرفتند که در واقع موردهای استثنا در دنیای موسیقی میباشند. آنها بر خلاف افراد معمولی گوش فوق العاده ای برای موسیقی داشتند.
تئوری به بهبود گوش موسیقیایی، دانش نتها، گامها، آکوردها و ریتمهای مختلف کمک میکند که در مجموع باعث ارتقاء سطح نوازندگیتان خواهد شد. بدون دانش تئوریموسیقی ، آهنگسازی یا بداهه نوازی بسیار دشوار خواهد بود. شما میتوانید از گام ها ، جملات موسیقی و دانش خود در تئوری ملودیک، برای کنار هم قرار دادن لیکها ، ریفها در موسیقیتان استفاده کنید.
افزایش توانایی موزیسین
درک ساختار هارمونیک و ملودیک برای هر کسی که میخواهد خلاقیت خود را بهبود ببخشد ضروری است. تئوری موسیقی خلاقیت شما را نه تنها محدود نمیکند بلکه روشی است که به کمک آن میتوانید بیشترین بهره را از ساز خود ببیرید. تئوری درهایی را به روی خلاقیت موسیقی شما باز میکند. به عنوان یک نوازنده گیتار، شما هر چه گام ها و توالی آکوردهای بیشتری بدانید، بهتر میتوانید به بداهه نوازی و یا ساختن موسیقیتان بدون زدن نت اشتباه بپردازید.
روشهای مختلف یادگیری چیست؟
در حالی که هر کسی میتواند نحوه نواختن گیتار را با گوش بیاموزد، ولی مناسب همه افراد نمی تواند باشد. برخی نوآموزان تمایل دارند زمان و تلاش خود را بدون معلم برای فراگیری گیتار صرف کنند این در حالیست که برخی دیگر به راهنمایی ها و آموزشهای معلم نیاز داشته و برای اجرای قطعات مورد نظر خود نیاز به تمرینات و درسهای اصولی و ساختارمند دارند.
سطح توانایی های افراد مختلف با یکدیگر تفاوت دارد برخی افراد گوش خوبی برای موسیقی دارند و بدون زحمت زیاد میتوانند به هدفشان در نوازندگی برسند و در مقابل برخی افراد هم برعکس این موضوع می باشند.
یادگیری تئوریموسیقی میتواند خلاء دانش شما را پر کند. تصور کنید اگر جیمی هندریکس تئوری میخواند چقدر میتوانست در نوازندگی او تاثیر مضاعف بگذارد. اغلب ما تمایل داریم روی اهداف به دست آمده تمرکز کنیم تا اینکه به سمت اهداف مورد نظرمان سفر کنیم.
معرفی پنج دلیل یادگیری تئوری موسیقی برای گیتاریست
در حالی که تئوری برای نوازندگی اجباری نیست، آگاهی از آن میتواند سرعت یادگیری نوازندگی را افزایش دهد. فرقی نمی کند که گیتار الکتریک مینوازید یا آکوستیک ،و یا اینکه سبکتان بلوز ، راک ، جز ، کلاسیک و پاپ باشد، هر کاری که بر روی گیتار انجام دهید حتی کوک کردن گیتار بر پایه تئوریموسیقی است:
تئوری موسیقی زبان موسیقیدانان
اگر تئوری بلد باشید به شما این امکان را میدهد که با هر نوازنده ای با عبارات تخصصی صحبت کرده و منظور خود را به راحتی انتقال دهید در واقع این یک ابزار جهانی است که به هرکسی اجازه میدهد فارق از اینکه چه سازی مینوازد، موسیقی خود را اجرا کند.
تئوری موسیقی باعث بهبود حافظه بصری
چرا که شما موسیقی را فقط اجرا نمیکنید بلکه آن را به وسیله نتها و خطوط حامل میبینید. این راهیست برای یادگیری نواختن یک نت فقط با دیدن آن در یک قطعه موسیقی که به شما کمک میکند در زمان یادگیری آهنگهای جدید صرفه جویی کنید.
درک بهتر موسیقی
به کمک تسلط بر نت خوانی خواهید دانست که چگونه آکوردها و گام ها در کنار هم قرار میگیرند و در نتیجه دوره یادگیری شما را تسریع میکند.
رایج ترین شکل نت نویسی را خواهید آموخت
بسیاری از گیتاریستها از سیستم تبلیچر استفاده میکنند در حالی که این شیوه فقط برای نوازندگان سازهای فرت دار مانند گیتار، بیس، یوکللی و .. مورد استفاده قرار می گیرد.
نوازنده معتبرتر خواهید بود
به عنوان یک نوازنده آموزش دیده سبک کلاسیک ، اعتبار بیشتری را به خصوص از نظر سایر نوازندگان هم سبکتان به دست خواهید آورد.دانستن تئوری یک مزیت بزرگ چه برای گیتاریستها و یا نوازنده هر ساز دیگری میباشد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با تئوری موسیقی آشنا شدید. همچنین از ضرورت تئوریموسیقی برای تسلط بر نواختن گیتار آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
همانطور که یک فرد مدرسه نرفته یا بیسواد میتواند فارسی صحبت کند، بدون یادگیری مطالب تئوری موسیقی نیز میتوان ساز زد. اما با این روش قادر به پیشرفت زیادی نیستید، چرا که توانایی اجرای چیزی جز قطعات ساده را ندارید و بزودی متوقف خواهید شد. از طرف دیگر در امر آهنگسازی هرچقدر هم که فرد خلاق و خوش ذوقی باشید برای خلق و ثبت اثر، تسلط بر دانش تئوری موسیقی امری کاملا ضروری است.
برای مسلط شدن در این مورد نمیتوان زمان دقیقی مشخص کرد زیرا علاوه بر زمان متفاوتی که افراد مختلف صرف آموزش تئوری موسیقی میکنند، خود این مبحث دریایی از اطلاعات است. اگر کسی بخواهد تا انتهای آموزش تئوری موسیقی به طور کامل پیش رود شاید باید نصف عمر خود را صرف این کار کند. اما برای تسلط نسبی به کلیات مطالب میتوانید به همین مقاله و البته کمک از مدرسین خود بسنده کنید.