گام در خوانندگی چه جایگاهی دارد؟ چرا هنرجویان باید برای آواز خواندن با انواع گام های موسیقی آشنا شوند؟ این ها سوالاتی هستند که هنرجویان آواز زمانی که با مفهوم گام در موسیقی مواجه می‌شوند از خود می‌پرسند اگر شما هم دوست دارید که آواز خواندن یاد بگیرید اما هنوز با انواع گام های موسیقی آشنایی ندارید تا انتها ی این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- گام چیست؟
- گام در موسیقی چیست؟
- آشنایی با گام در خوانندگی و آواز چه اهمتی دارد؟
- گام و تونالیته چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
- برای خواندن باید کدام گام ها را یاد بگیریم؟
- چرا دانستن گام ها در آواز مهم هستند؟
- مزایای آشنایی با گام ها چیست؟
- بررسی اقدامات مهم قبل و بعد از آواز خواندن
- معرفی ۵ گام مهم که دانستن آنها الزامیست
- نکات ابتدایی اما موثر برای شروع تمرین خوانندگی در منزل
- سخن پایانی و سوالات متداول
گام چیست؟
در ابتدا بیایید نگاهی به مفهوم گام در موسیقی بیندازیم. در موسیقی مجموعه ای ازگام های مختلف وجود دارند. هر گام از توالی چندین نت تشکیل شده است که گستره صوتی آن ها برابر با یک اکتاو یا دوازده و نیم پرده می‌باشد. نت های مختلف درگام به ترتیب ارتفاع مشخص می‌شوند و بر اساس این چینش ما انواع گام های بالا رونده و پایین رونده را داریم که به ترتیب ارتفاع نت های آن ها به صورت سعودی و نزولی چیده شده اند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خوش صداترین لیست خوانندگان باکو را بخوانید.
گام در موسیقی چیست؟
موسیقی نیز مانند هر مهارت دیگری ، اصطاحات خاص خودش را دارد . برای افرادی که می خواهند در این عرصه قدم بگذارند شناخت و آشنایی با این اصطلاحات بسیار مهم است. گام درموسیقی نیز یکی ازاصلی ترین و پایه ای ترین اصطلاحاتی است که هر هنرجویی باید بداند.
تئوری پایه ای گام
دانستن تئوری پایه ای گام هنرجو را در فهم مفاهیمی دیگر مانند آکورد نیز راهنمایی می کند. اصطلاح گام در موسیقی به معنی توالی پله پله ی نت ها، از یک نت مفروض تا اکتاو بعد آن نت است
در موسیقی کلاسیک گام‌ها با استفاده از نیم پرده های متساوی (بر اساس اعتدال مساوی) تعریف می‌شوند و فواصل کوچکترازنیم‌پرده (یا ریزپرده) در گام های موسیقی کلاسیک وجود ندارند. در موسیقی برخی مناطق دنیا، از جمله موسیقی سنتی ایرانی، ترکی و عربی فواصل کوچکتری نظیر ربع پرده نیزبه کار می‌روند.
آشنایی با گام در خوانندگی و آواز چه اهمتی دارد؟
گام در واقع اساس تونال در موسیقی است. تونال یا مایه در موسیقی، ردیف های منظم و یا نامنظم یک گام اند. در واقع گام و تونال بدون یکدیگر معنای درستی ندارند. این مسئله در تمام سبک های موسیقی ثابت است و همه موسیقیدانان برای یادگیری هر شاخه ای از موسیقی بهتر است ابتدا درک درستی نسبت به‌گام ها پیدا کنند و مهارت های خود را در این زمینه گسترش دهند. آشنایی باگام در خوانندگی و آواز به هنرمند کمک می‌کند تا قطعات مختلف را با تونالیته صحیحی اجرا کند.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: اسامی خواننده های مرد ترکیه
به طور خلاصه مزایای آشنایی با گام در خوانندگی شامل این موارد هستند:
- آشنایی با گام دانش شما را در زمینه تئوری موسیقی و آهنگسازی افزایش می‌دهد.
- به کوک بودن صدا شما در هنگام خواندن کمک می‌کند.
- دامنه صوتی شما را گسترش می‌دهد.
- صدای شما را جلا می‌دهد و گوش موسیقی شما را به طرز باورنکردنی تیزتر می‌کند.
گام و تونالیته چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
در توضیح بالا به واژه ی گام و تونال اشاره کردیم، اگر شما هم درباره مفهوم و تفاوت های این دو اصطلاح دچار سردرگمی شده اید باید بدانید که در واقع گام به ردیف های منظم صدا در فاصله یک اکتاو گفته می‌شود مثلا گام دو باید از نت دو شروع شود و پس از پیمودن درجات مختلف گام به اکتاو برسد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خواننده های سنتی قدیمی مرد ایرانی را بخوانید.
اما برخلاف گام، مایه یا تونالیته دارای نظم خاصی نیست. نت ها می‌تواند در یک مایه به صورت منظم و نامنظم قرار بگیرند.
برای خواندن باید کدام گام ها را یاد بگیریم؟
هر گام برای سبک و استفاده ی خاص خود در موسیقی به وجود آمده است، برخی از این‌گام ها ممکن است آسان باشند اما برخی هم کمی چالش برانگیزند. در تمرین گام ها فواصل زیادی برای خواننده وجود دارد. ما توصیه می‌کنیم که برای پیشرفت و توسعه ی بهتر صدای خود، پنج گام اصلی موسیقی را که شامل موارد زیر است به طور کامل یاد بگیرید:
- گام های ماژور (Major)
- گام های مینور (Minor)
- گام های کروماتیک (Chromatic)
- گام های تمام پیده ای (Whole-tone)
- گام های پنتاتونیک (Pentatonic)
چرا دانستن گام ها در آواز مهم هستند؟
گام ها در واقع اساس تونال در موسیقی است و این دو بدون یکدیگر معنی ندارند. این موضوع تقریباً در همه ژانرهای موسیقی صدق می‌کند. بنابراین اگر درک خوبی نسبت به‌گام ها پیدا کنید و مهارت خود را گسترش دهید میتوانید قطعات مختلف را با تونالیته درست اجرا کنید. در ادامه به بررسی مزایای آشنایی باگام ها می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: بررسی بهترین کتاب آموزش تئوری موسیقی و مبانی موسیقی
نکته : تفاوت گام و تونالیته
گام عبارت است از صداها یا نت‌هایی که به طورمتصل میان فاصله اکتاو قراردارند. گام به ردیف منظم صداها گفته می‌شود، مثلاً گام دو باید از نت دو شروع شده و پس از پیمودن منظم درجات پی در پی به اکتاو ( هشتم ) برسد.ولی مایه یا تنالیته دارای این قانون نیست و به ردیف منظم و نامنظم صداهای یک‌گام گفته می‌شود؛ بنابراین هر قطعه موسیقی در مایه یا تنالیته مشخصی ساخته می‌شود، مثلاً مایه‌ی دو، مایه‌ی لا، و غیره.
مزایای آشنایی با گام ها چیست؟
معلمان آواز در سراسر جهان به اتفاق آرا موافق هستند که تمرین کردن‌گام های موسیقی می‌تواند به روش‌های زیر به نفع مهارت خوانندگی شما باشد:
- دامنه صوتی شما را بسیار گسترش می‌دهد
- صدای شما را جلا می‌دهد
- به پیشرفت گوش موسیقی شما کمک می‌کند
- به Tuneبودن صدای شما هنگام خواندن کمک می‌کند
- کنترل نفس شما را به شکل فوق‌العاده‌ای افزایش می‌دهید
- دانش شما را در مورد تئوری موسیقی برای ترانه سرایی توسعه می‌دهد
بررسی اقدامات مهم قبل و بعد از آواز خواندن
اگرچه هر کسی می‌تواند آواز خواندن را بیاموزد، اما روش‌ها و تمرین‌های زیادی وجود دارد که در کیفیت صدای شما تفاوت ایجاد می‌کند. همان‌طور که هنگام نواختن ساز و تنظیم کردن آن، دانستن برخی از تئوری‌های موسیقی مهم است در خوانندن نیز همین موضوعات وجود دارد.
- درباره راهنمای کامل نت خوانی در موسیقی بیشتر بخوانید.
همان‌طور که یک ورزشکار برای شروع ورزش خود را گرم می‌کند، یک خواننده هم باید قبل از خواندن آواز تمرینات گرم کردن صدا ، تقویت نفس و.. را انجام دهد. اگر در کار خود جدی هستیدگام های موسیقی را برای گرم کردن و سرد کردن صدا در نظر بگیرید و حتی الامکان هر روز این کار را انجام دهید تا تسلط شما بهبود یابد.
گرم کردن صدا
شما نیز میتوانید گام‌ها را در نت‌های سلفژ یعنی (Do – Re – Mi – Fa – Sol – La – Ti – Do)، با اسم‌های خودشان به صورت مصوت یا با زمزمه آرام آواز بخوانید. بسیاری از معلمان آواز توصیه می‌کنند با زمزمه شروع کنید زیرا صدای شما را بدون استرس بر تارهای صوتی گرم نگه می‌دارد. هنگامی که صدای شما گرم شد، از حروف صدادار یا نت‌های سلفژ برای باز کردن گلو استفاده می‌شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله آموزش تئوری موسیقی را بخوانید.
ضمنا گرم کردن صدا به وسیله زمزمه کردن یکی از روش‌های رایج است. پیشنهاد می‌کنیم با دهان بسته به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه به شکل (Hmmmmmm…) شروع به زمزمه کنید. بهتر است آهنگی را که کاملا مسلط هستید به روش Hmmmm به شکل کامل زمزمه کنید تا صدای شما گرم شود. سایر روش‌های گرم کردن عبارتند از:
- تکنیک خمیازه
- تکنیک هام ((Hmmmm
- تمرین نی
- صدای وزوز (lip trill)
- چرخش زبان
- تمرین با مصوت‌ها
سرد کردن صدا
خواندن آواز به مدت چند ساعت، تارهای صوتی شما را ملتهب و متورم می‌کند پس در نتیجه سرد نکردن صدا باعث آسیب دیدن آنها می‌شود. تمرین سرد کردن صدا نیز شباهت زیادی به گرم کردن یا (Warm Up) دارد. به طور کلی سه نوع تمرین رایج برای سرد کردن صدا پیشنهاد می‌شود که معمولا بین ۳ تا ۵ دقیقه می‌تواند برای انجام آن کافی باشد. درباره دستگاه موسیقی چیست را بخوانید.
- لیپ رول (Lip Roll)
- وکال فرای (Vocal Fry)
- هامینگ (Humming)
معرفی ۵ گام مهم که دانستن آنها الزامیست
گام‌های مختلفی وجود دارند که ممکن است در تمرین‌ها آسان یا چالش برانگیز باشند. همچنین هرگام برای اهداف متفاوتی از جمله سبک و حس موسیقی استفاده می‌شود. در تمرین کردن گام‌ها و فواصل زیادی برای خواننده وجود دارد. در قسمت زیر ۵گام اصلی را که برای هر خواننده ضروری می‌دانیم، معرفی کرده‌ایم.
- Major
- Minor
- Chromatic
- Whole-tone
- Pentatonic
نکات ابتدایی اما موثر برای شروع تمرین خوانندگی در منزل
در انتهای این مطلب میخواهیم راهکارهایی را در اختیار شما بگذاریم تا باور کنید تمرین درست و هدفمند بیشترین تاثیر را در پیشرفت کار شما خواهد داشت. البته برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله بررسی انواع تئوری موسیقی را بخوانید. پس برای اینکه بتوانید خواننده خوب و موفقی باشید باید اول مورد توجه دوستان و افراد خانواده قرار بگیرید به آنها اجازه دهید که صدایتان را بشنوند ومسائلی که از نظر آنها مشکل هستند را به شما بگویند. با اینکار شما میتوانید به تمرینات ابتدایی تمرین بپردازید که عبارتند از :
- قبل از خواندن تارهای صوتی خود را آماده کنید (قبل تر توضیح داده شد)
- تمرین را با خواندن نت های بالا شروع نکنید
- به اندازه کافی نوشیدنی های ولرم بنوشید
- چندین نفس عمیق بکشید
- بر روی نفس های هنگام خواندن تمرین کنید
- تکنیک های خود را بیشتر تمرین کرده و سعی کنید آنها را بهبود ببخشید
- از انجام تمرین و خوانندگی خود لذت ببرید
- تلاش و پشتکار را فراموش نکنید
سخن پایانی
شما در این مقاله با گام در موسیقی آشنا شدید. همچنین از آشنایی با گام در خوانندگی و آواز آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
وکال فرای همان پایین ترین محدوده صوتی برای صدای سینه است. این یکی از تکنیک های خوانندگی می باشد که در آن تارهای صوتی به هماهنگی می رسند. آیا میدانید از وکال فرای در چه آواز خوانی هایی استفاده می شود؟ این محدوده صوتی بیشتر در بین خوانندگان باس دیده می شود. در واقع باید گفت وکال فرای زمانی اتفاق می افتد که تارهای صوتی در حال ریلکس کردن هستند و بدون حتی کوچکترین مقاومتی، حالت کششی پیدا می کنند. در نتیجه وکال فرای، تارهای صوتی به یکدیگر نزدیک می شوند و حنجره بدون کوچکترین فشاری می تواند تمامی نت ها به خصوص نت های بالا را ادا کند.
یکی دیگر از تکنیک های خوانندگی سلفژ و کوک است. هر کسی که بخواهد در زمینه موسیقی و به خصوص در خوانندگی فعالیت کند، باید با کوک و سلفژ آشنا باشد. در این تکنیک ها شما می آموزید که باید تک به تک نت ها را بخوانید و هیچ کدام را نادیده نگیرید. قوانین مختلفی در خصوص نت ها وجود دارد، در بسیاری از موارد نیاز به سکوت است و در بسیاری از موارد باید نت ها را به راحتی و بدون مکث زیاد بخوانید. بنابراین باید بگوییم دانستن سلفژ و کوک یکی از مهمترین اصولی است که هر خواننده باید با آن آشنایی کامل داشته باشد.
