بررسی موسیقی اصیل مازندرانی از گذشته تا بحال + معرفی خوانندگان نامی این دیار

موسیقی اصیل مازندرانی، از نغمه‌های شاد و اصیل ایرانی است. گرچه این موزیک، در طی زمان دستخوش تغییر و تحولاتی شده، اما جنبه فولکلور و اصیل آن، کماکان پابرجاست. این نوع موسیقی، در خطه شمال و استان‌های مازندران و گلستان بسیار پرطرفدار بوده و به شکل سازی و آوازی اجرا می‌شود. پیوند تنگاتنگ آن با موسیقی گیلکی و خراسانی باعث شده تا سراسر خطه سرسبز شمال ایران، با نواهای شاد و اصیل، شهرت پیدا کند.

تاریخچه‌ی موسیقی مازندران

آهنگ‌های مازندران به دو دسته‌ی آوازی و سازی تقسیم می‌شود که هر دو شکل آن طرفدارhن زیادی دارد. دلیل محبوبیت این موسیقی نوای شور و دشتی غالب بر آهنگ‌های مازندرانی است.این مقاله موسیقی غربی و سنتی چیست؟ را مطالعه کنید.این موسیقی ریشه در آداب و رسوم مازندران دارد. وجود طبیعت زیبا، نظیر جنگل و دریا و نوع شغل مردم مازندران تأثیر زیادی در نوای این موسیقی دارد. مردم مازندران هنگام کار در شالیزار، چوپانی و باغداری موسیقی زمزمه می‌کنند.

چرا موسیقی مازندرانی؟

زندگی در شمال ایران، علاوه بر لذت هم‌نشینی با اهالی خونگرم و دوست‌داشتنی این خطه، مزایای بسیار دیگری هم در خود نهفته دارد. پیوند با طبیعت و استفاده از مواهب این نزدیکی، یکی از این موقعیت‌هاست. گوش فرا دادن به آواهای زنده در طبیعتی که چندان از ما دور نیست، در تقویت قوای ذهنی و بیدار کردن قریحه فردی، بسیار موثر است.

مازندران، دیار ساز و آواز

شکوفایی استعدادهای موسیقیایی در این بخش از سرزمین پهناور ایران را نیز، می‌توان به همین موضوع نسبت داد. مردم نواحی شمال ایران اصولا انسان‌های شاد و با ذوقی هستند. ارتباط نزدیک آنها با طبیعت، بی‌شک در این موضوع بی‌تاثیر نبوده است. حتی مرثیه‌ها و آواهای غمگین این ناحیه نیز، چندان سوزناک نیست و همه چیز نهایتا به امید ختم می‌شود!

موسیقی مازندرانی، جلوه‌ای از این شادمانی و ذوق طبیعی است. در بخش موسیقی آوازی، شعرهای مازندرانی در یکی از سه بخش عاشقانه، حماسی و آئینی قرار می‌گیرد.در بخش تغزلی یا عاشقانه، ازدلدادگی به یار تا عشق و علاقه به طبیعت و اجزای زندگی، همه نوع آواز وجود دارد. نغمه‌هایی اغلب شاد و در برخی موارد نیز، ترانه‌هایی که به عشق‌های ناکام اشاره دارد.

آواهای حماسی مازنی هم، اغلب دارای قدمت بوده، منطقه سورت و اتفاقات حماسی دوران قاجار را یادآوری می‌کند.موسیقی مازندرانی در بخش آئینی، شامل نوروزخوانی، نواجش یا موری (شامل اوازهای مویه یا مرثیه خوانی بر مرگ عزیزان)، تعزیه خوانی، چاووش‌خوانی (شامل آوازهای بدرقه یا پیشواز زائرین اماکن مقدس) و موارد دیگر از این قبیل می‌گردد.

معرفی خوانندگان موسیقی اصیل مازندرانی

خوانندگان هر نوع موسیقی را، می‌توان طلایه‌داران آن سبک و پرورش‌دهندگان واقعی آن نامید.این مقاله تفاوت سبک های موسیقی را بخوانید.شعرها و ترانه‌ها، در حنجره آوازه‌خوانان، جان گرفته و در سینه مردم، جاودانه می‌شوند. خوانندگان سنتی و اصیل در شمال ایران نیز، پرچمداران موسیقی مازندرانی هستند.

خوانندگان این خطه به‌خوبی توانسته‌اند حق موسیقی مردمی را ادا کرده و آوای زندگی را به گوش مشتاقان برسانند. از گروه‌های موسیقی سنتی و پاپ، تا تک‌خوان‌ها و خوش‌ صداهای این عرصه، همه جای مازندران، از نوای عشق، لبریز است.محدوده فرهنگی این جغرافیای موسیقیایی را، می‌توان به دو نیمه شرقی و غربی در این استان تقسیم کرد. اجرای موسیقی فولکلور در همه این نواحی، پراکندگی یکسانی ندارد. چنانکه در غرب مازندران، آوازخوانی سنتی بیشتر به‌شکل تک‌خوانی و بدون ساز اجرا می‌شود.

اما بیشترین موسیقی مازندرانی، با ساز همراه است و آوازه نغمه‌های شاد آن، نه تنها به هر نقطه از ایران، که به دیگر نقاط جهان هم رسیده است. از سازهای معروف در این خطه، دسرکوتن، دایره، تار،کمانچه یا للـه‌وا و قرنی را می‌توان نام برد.

محمد رضا اسحاقی گرجی

محمد رضا اسحاقی گرجی که در بهشهر متولد شده، موسیقیدان و نوازنده دوتار است. سازمان میراث فرهنگی نام او را به عنوان گنجینه‌ی زنده‌ی بشری در فهرست آثار ملی کشور ثبت کرده است. از سبک‌های موسیقی گرجی می‌توان به تمبک، لَله‌وا و دوتار اشاره کرد. او با شناخت موسیقی اصیل مازندران توانسته تعزیه خوانی‌های زیادی انجام دهد.

ابوالحسن خوشرو

ابولحسن خوشرو یکی از خوانندگان به نام آهنگ مازندرانیست که در ساروکلا متولد شده است. او از زمان کودکی به نواختن ساز لَله‌وا مشغول بوده و تحصیلات خود را از هنرستان موسیقی تهران آغاز کرده است. او با همکاری برادرانش فرج الله و عبدالله یک گروه تشکیل داد و کار خود را با رادیو مازندران به شکل رسمی آغاز کرد. او با توجه به شناخت و تجربه‌ای که نسبت به موسیقی مازندران داشت توانست سرپرستی گروه امیر پازواری را برعهده بگیرد. زنده‌یاد استاد خوشرو به عنوان یکی از برترین اساتید محلی مازندران بود که پس از فوت وی صدای فولکور مازندران برای همیشه خاموش شد.

سید جمال محمدی

سید جمال محمدی که متولد جویبار بوده، به عنوان یکی از نوازنده‌های موسیقی فولکور است و در زمینه‌ی آهنگ‌های مازندرانی اصیل فعالیت دارد. نی چوپان، کمانچه، سرنا و قره‌نی از سازهای مورد علاقه‌ی او بوده است. سید جمال محمدی در طول دوره‌ی فعالیت خود همکاری‌های زیادی با گروه موسیقی بین‌المللی بانو سیما بینا، شبکه‌ی یک و شبکه‌ی استانی مازندران داشته است. او که یکی از برترین نوازنده‌های فولکور موسیقی مازندران است به عنوان سرپرست گروه موسیقی ایرانی شناخته می‌شود.

غیر از بزرگانی که در بالا اشاره شد، جوان‌ترهایی نیز وجود دارند که راه و رسم این اساتید را دنبال می‌کنند و با انتشار آهنگ‌های فولک و شنیدنی یاد و اشعار این موسیقی تاریخی فرهنگی را زنده نگه می‌دارند، خوانندگانی همچون خواننده‌ی جوان علی میررضایی، آقای ابی عالی که با صدای خوبش آثار زیبایی ارائه کرده و همچنین آقایان بهزاد صفایی، استاد جهانبخش کرد، جواد نکایی، رامین مهری، مجید حسینی، محمد اسماعیلی، مهدی آبگون، مهران رجبی، ناصر عباسی، نیما مهدوی، وحید حیدری و ولی قاسمی و … اشاره کرد که با صدای خوب و شعرهای زیبا به موزیک اصیل مازندرانی کمک شایانی کرده و می‌کنند.

موزیک مازندران، موسیقی مردم

به‌هر تقدیر، موسیقی ریشه‌دار و اصیل مازندرانی چه در بخش ساز و چه آواز، پیوندی عمیق با مردم دارد. هیچ آوایی در این دیار ناشنیده نمی‌ماند.

هر جا آوازه‌خوانی با حنجره گرم و طلایی می‌خواند گوش‌هایی مشتاق برای شنیدن نیز، در انتظار است.مشتاقان می‌توانند از آلبوم‌های محلی و صداهای نام آشنا برای شناخت بیشتر این موسیقی استفاده ببرند.

کلام پایانی، صداهای جوان

صداهای جوان و سرزنده‌ای هم در این میان خودنمایی می‌کنند. نسلی که بار انتقال این رسالت فرهنگی را به نسل‌های بعد بر دوش دارند.از میان این آواها، خواننده نسل جوان، جواد نکایی این روزها خوش می‌خواند. با ترانه‌هایی که از دل برمی‌خیزند و لاجرم بر دل می‌نشینند.

سخن پایانی

شما دراین مقاله با موسیقی اصیل مازندرانی از گذشته تا بحال آشنا شدید.همچنین از خوانندگان نامی این دیار آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا دراسرع وقت توسط ما جواب داده شود.